"Sa Gininto ay malugod na sinalubong ni Zenda del Barrios ang pag-uwi ng kanyang kasintahan na si Rojel La Roque mula sa pag-aaral sa Espanya.
Nakasama ni Rojel sa Madrird sina Rizal at iba pang miyembro ng Indios Bravos. Sa Pilipinas, binuo ni Rojel ang Indios Agraviados, isang samahang humihingi ng katarungan mula sa hari ng Espanya. Patuloy na sumiklab ang himagsikan sa Luzon at ipinagbawal ng mga Kastila ang anumang sandatang nakamamatay. Naging hudyat at sandata ang lihim na kilusan ng Indios Agraviados ang tari.
Ang tari, na gamit sa sabong ng manok, ay naging sandata ng kilusan dahil sa madali itong naitatago—sa balon, sa ilalim ng sapatos, sa panyo at kung saan-saan pa, Naging matagumpay ang pagtatanggol nina Rojel sa Gininto laban sa Kastila. Hinarap niya at napatay si Gobernador Valviejo.
Naging maligaya ang pagtataling-puso nina Rojel at Zenda, at naging mapayapa ang bayan ng Gininto nang mapasakamay ng mga Pilipino ang pamahalaan.
Subalit, muling naligalig ang Ginintuanon nang mabalitaan na may bagong dayuhanng mananakop na dahan-dahang gumagapang sa kapuluhan. Sumumpa si Rojel na gagamitin nila muli ang tati kung kakailanganin. Hindi na kailanman sila magpapaalipin sa dayuhang mananakop."--Cover.

Centennial Literary Prize 1898-1998

Ikalawang Gantimpala / Nobela